Voorzitter, 

Vanavond krijgen we een kans. Een kans om de Provincie te laten horen hoe wij vinden dat de waterproblematiek rondom het Wierdense Veld benaderd moet worden. Een mooie kans, vinden wij als ChristenUnie. Een kans waar we graag gebruik van maken. Echter, wat ons betreft zijn er bij de keuzes die voorgelegd worden wel een aantal kanttekeningen te plaatsen. 

In de commissievergadering gaven we al aan dat de keuze voor scenario's een te simpele manier van voorstellen is. Deze problematiek vraagt om een langetermijnvisie. Bovendien draagt het uitgangspunt van de scenario's een aantal tegenstellingen in zich, die wij niet onderschrijven. Denk hierbij aan een nadeel als 'minder intensivering' dat vanuit ander perspectief bekeken zomaar een voordeel kan worden. Bovendien worden voor- en nadelen voor andere sectoren (zoals toerisme) niet eens genoemd in de scenario's. Een behoorlijke onvolkomenheid. De reden hiervoor is in de commissie uitgelegd, maar hierdoor blijven de keuzes onvolledig beargumenteerd. 

Ook lijken de keuzes ons te simpel en niet haalbaar, bijvoorbeeld afschaffing N-2000. We hebben het hier niet over het simpel invullen van een meerkeuzevraag, maar over het aanpakken van diepgewortelde problemen. Daarom de oproep van de CU om niet alleen te kijken naar de korte termijn, maar vooral naar de lange termijn. 

In mijn betoog wil ik dan ook stilstaan bij de oorzaken die volgens ons o.a. deze problemen veroorzaken. Ook geef ik een idee over de richting waar volgens de CU de oplossingen te vinden zijn. U mag gerust weten, die keuzes die we nu moeten maken, leveren voor de CU een zware worsteling op. Niet omdat we geen idee hebben waar we naartoe willen gaan, maar de vroeg hóe we op een verantwoorde manier deze problemen aanpakken levert bij ons de worsteling op. 

Oorzaak:

De oorzaak van deze problematiek is namelijk helder: onze mateloze consumptie waar we blijkbaar geen grens aan weten te stellen. Vitens ziet zich gedwongen om steeds meer water op te pompen om aan de vraag te voldoen. We merken nu dat de consumptie de grenzen heeft bereikt. De mogelijkheid om steeds maar meer water te verbruiken loopt simpelweg op zijn eind. De rapporten zijn helder: grondwater dat er 20 jaar over gedaan heeft om in de diepere lagen terecht te komen, wordt in hoog tempo opgepompt. Dit houden we geen jaren meer vol. Dit logge schip móet gekeerd worden. Daarom is onze hoop dat de drinkwatervoorziening niet uitgebreid wordt, maar mogelijk zelfs kleiner wordt. 

Zoals u weet, heeft de CU het woord rentmeesterschap hoog in het vaandel. En dat betekent dat wij ons sterk maken voor een goed beheer. Inzetten op minstens behoud van natuur, het liefst herstel van natuur en verantwoord gebruik van grondwater. Immers, als we de natuur geweld aandoen, schaden we onszelf en onze leefomgeving. We zien dat milieuvervuiling de natuur aantast, dat de soortenrijkdom onder druk staat en dat natuur in Nederland in de verdrukking kan komen door economische activiteiten. In de Trouw van 28 mei stond een lang stuk met als kop "Huis Natuur brokkelt langzaam af". Ondanks veel inspanningen (en geld) verzoorzaken we een constante, neerwaartse druk op de nog bestaande natuur. 

Wat het moeilijk maakt: natuur is kwetsbaar en kan niet voor zichzelf spreken. We moeten het lef hebben om de belangen van de natuur af te wegen tegen andere belangen. De CU wil dat ook volgende generaties kunnen genieten van de prachtige schepping. Dat vraagt een goede opbouw van ons natuurbeheer, zodat dit een coherent geheel is. Daarom vinden wij Natura-2000 te waardevol om dit zomaar te laten vervallen. De adviesnota schetst bij scenario 2 nadelen als: beschermingsniveau daalt, instandhouding is niet gegarandeerd, kwaliteitsaantasting van prioritaire habitattypes en vermindering van biodiversiteit dreigen. De stikstofbelasting en verdrogingsaspecten kunnen mogelijk weer toenemen. 

In rapporten en tijdens de commissievergadering wordt het Wierdense Veld al een parel genoemd waar veel toeristen van willen genieten. Een mooi natuurgebied is een aantrekkelijk argument om meer toerisme naar Wierden te halen. 

Al die argumenten lijken te wijzen naar een makkelijke keuze: scenario 4. Kiezen voor stevig natuurbeheer en het accepteren van alle consequenties, zowel fincancieel als sociaal. 

Aanpak

Echter, zo makkelijk is niet. De CU wil het natuurbeleid realiseren op basis van draagvlak (bottom-up) en met passie van mensen voor hun leefomgeving. Een uitgebreider natuurbeheer raakt onze samenleving namelijk op veel punten. Zowel consumenten als leveranciers moeten andere wegen inslaan. 

En dat betekent dat er samenwerking nodig is. Samenwerken aan een perspectief waar alle belanghebbende iets in zien. Lokaal gezien beseffen we dat water- en natuurbehoud gevolgen heeft voor de agrariërs, die rondom het Wierdense Veld hun bedrijf draaiende proberen te houden. Agrariërs die al veel regelgeving, bijbehorende administratie en onzekerheid ervaren. Agrariërs die op verschillende plaatsen ook meewerken aan natuurbehoud en zo zorgdragen voor de schepping. Zij hebben recht op duidelijkheid. 

De CU kiest dan ook uitdrukkelijk geen standpunt tégen agrariërs. Dat lijkt tegenstrijdig met onze wens tot natuurbehouden en -herstel. Echter, onze mening is dat wij als politiek een eerlijk verhaal moeten vertellen. Dat eerlijke verhaal is dat de manier waarop onze samenleving grondstoffen consumeert niet houdbaar is. Of het nu gaat om uitstoot van schadelijke stoffen, overmatige consumptie en verspilling van voedsel of het steeds grotere verbruik van water: dit kan de natuur niet meer aan. 

Dat raakt natuurlijk de bedrijfsvoering van de landbouw. De CU is van mening dat ondernemen in de landbouw mogelijk moet blijven. Dit betekent o.a. recht op betere prijzen, zodat de overgang naar een minder intensief gebruik van grond en water economisch mogelijk is. Ook moet de overheid faciliteren in het overstappen naar een andere bedrijfsvoering. Dit is het eerlijke verhaal: minder intensief gebruik is de toekomst. We willen geen zoethoudertje voor agrariërs, maar wel duidelijkheid voor hun bedrijfsvoering. 

Alles overziend vinden wij dat er te weinig houvast en onderbouwing is en dat de scenario's lijken te wijzen op een keus vóór het één en tégen het ander. De CU ziet veel meer in samenwerking, met het oog op de langetermijn en met meeweging van álle belangen. 

Daarom geven we het college graag een boodschap mee:

• Maak een diepgaandere en betere inventarisatie van alle belangen die spelen rondom het Wierdense Veld. Betrek heirin de gevolgen voor natuur (en hoe het behoud wordt verzekerd) en ook het toerisme. 
• Weeg alle belangen goed af in samenspraak met alle betrokkenen
• Maak u bij de Provincie sterk voor een uitstekende compensatie voor ondernemers die moeten veranderen of stoppen en wees hierin niet zuinig. 
• Zet in op extra waterbesparing in onze gemeente en zorg voor een wake-up call onder inwoners. 

Jan-Willem Timmerman