Op grond van het klimaatakkoord (2007) heeft de gemeente Wierden zich tot doel gesteld om in 2020 20% duurzaam op te wekken. Onder het huidige kabinet Rutte is de Nederlandse doelstelling verlaagd naar 14%, onder invloed van de lagere Europese doelstelling.

Het huidige kabinet laat echter een tegengesteld geluid horen. Als gemeente zijn we mede afhankelijk van dit kabinet. Immers alleen door subsidies zijn nieuwe ontwikkelingen te sturen als de kosten nog te hoog zijn voor commerciële opwekking van hernieuwbare energie. Het huidige VVD-CDA-kabinet zet echter in op méér kernenergie en kolencentrales. 

• Om als gemeente in weerwil van dit kabinet te willen voldoen aan de gestelde 20- of 14% norm klinkt een beetje als ‘het braafste jongetje van de klas willen zijn’.  En daar hadden we nou net geen geld voor.
• Ook de motivatie die gegeven wordt om dit doel te halen spreekt de ChristenUnie niet aan.

Citaat discussiestuk: “De Europese Unie heeft afgesproken dat in 2020 30% minder broeikasgassen uitgestoten moeten worden dan in 1990. Dit is nodig om de temperatuursstijging te beperken tot 2 graden Celsius en daarmee de effecten van de klimaatverandering hanteerbaar te houden.”

• De werkelijk oorzaak van de temperatuurstijging van de aarde is echter zeer discutabel.

De theologie van de maakbare samenleving leert ons echter dat de mens in staat is dit opwarmingsproces te beïnvloeden.

Het volgende doel van dit geloof in eigen kracht is het kunnen hanteren van de temperatuurstijging. Deze theologie van de ‘maakbare samenleving’ is in de ogen van de ChristenUnie verwerpelijk.

Rentmeesterschap

• De ChristenUnie is vóór duurzame energie! En wel vanwege de Bijbelse achtergrond van het rentmeesterschap over de aan ons toevertrouwde aarde, opdat onze kinderen en kleinkinderen ook nog kunnen beschikken over de noodzakelijke grondstoffen en energiebronnen.
• Dit onderwerp is voor ons dus geen ad hoc beleid, ingegeven door de internationale Al Gore-paniek, maar een reeds decennia lange bewustwordingsontwikkeling.
• De ChristenUnie is vóór een afgewogen ontwikkeling op dit gebied.

Een ad hoc besluit om op economische gronden grote windturbines neer te zetten in Hoge Hexel, zonder een degelijke onderbouwing en voldoende draagkracht van de omwonenden, hebben we dan ook als ChristenUnie met succes via een motie kunnen tegenhouden.

• Dat er iets moet gebeuren op energieconsumptiegebied is echter duidelijk.

Opwekking van duurzame energie in Wierden

De  discussie van vanavond vinden we daarom ook zeer waardevol. Allereerst is besparing noodzakelijk. Dit kan door bewustwording en gedragsverandering.

Maar de discussie vanavond gaat over één onderdeel van de problematiek:

De opwekking van duurzame energie.

Er worden na wat voorwerk door B&W een aantal scenario’s voorgelegd om de doelstelling van 14 of 20% te halen. Zoals gezegd is die doelstelling met het huidige VVD-kabinet onhaalbaar. Daaraan willen voldoen is verspilde inzet. We moeten doen wat we kunnen.

• Niet de norm is wat ons betreft leidend, maar de intentie.
• En die is wat ons betreft geen 14 of 20, maar 100%.

Er staan dus in de nota een 7-tal scenario’s. Na enig rekenwerk door de cijfers van Tabel 1.2 over de kosten te combineren met de tabellen 1.3 t/m 1.9 kunnen we het volgende concluderen:

Als we aan de norm voor 2012 (klimaatprogramma Wierden) van 3% willen voldoen, moet er 66 TJ  worden opgewekt. Dit komt overeen met de een elektriciteitsopwekking van ruim18-duizend MWh Dit is op te wekken volgens ter zake kundigen met een zonnestroom-installatie van 92-duizend zonnepanelen, te installeren door particulieren en bedrijven.

Dit zou kunnen door 15-duizend woonhuizen te voorzien van 6 panelen, of bijvoorbeeld 500 boeren met een middelgrote installatie van 200 panelen op de schuur. Hier is een bruto investering van 55-miljoen € mee gemoeid. Door fiscale voordelen is dit bij bedrijfsmatige toepassing terug e brengen tot 1/3 van dit bedrag, maar nog steeds erg hoog. Niet haalbaar in 2012 dus.

De kosten

Kijken we naar de kosten van de alternatieven, dan komen we op heel verschillende bedragen!

PV-zonnepanelen: ca 900 k€ / TJ
Zonneboilers ca 600 k€ / TJ
Warmtepompen 1675 k€ / TJ
Grote windturbines 85 k€ / TJ
Energieteelt : onbekend
Mestvergisting klein: 285 kE / Tj
Co-mestvergisting groot 32 k€ / Tj
Verbranding van snoeihoutsnippers 6 k€ / TJ

Bovenstaande zou suggereren dat houtsnippers verbranden het meest lucratief is. Slechts 6 € per MegaJoule. Deze suggestie klopt echter van geen kanten. Dit betreft namelijk het voeden van een reeds bestaande centrale, waarvan de investering niet is genoemd.

Ook niet meegenomen in deze berekeningen is de hoogwaardigheid van elektriciteit en de veel minder waardevolle warmte van zonneboilers. De berekening van de tabellen is dan ook enigszins vergelijken van appels met peren. Het voert te ver hier dieper op in te gaan.

De randvoorwaarden

Hier geldt dat grootschalige opwekking in het algemeen een hoger rendement heeft, mits de schaal niet te groot is.  De infrastructuur is de beperkende factor.

• Een fabriek neerzetten kan alleen als er wegen zijn.
• Een windturbine neerzetten vereist hoogspanningskabels naar het net.
• Houtsnippers verbranden vereist snoeiwerk en transport.

Al die alternatieven zullen dus binnen de grenzen van het haalbare en wenselijke moeten worden gerealiseerd.

Waar we dus naar moeten kijken is of een bepaalde vorm van energieopwekking in Wierden

• geschikt wordt bevonden,
• en of er investeerders zijn
• en of er draagvlak voor is.

De geschiktheid van Wierden ligt vanwege het plattelandskarakter wat de ChristenUnie betreft met name in mestvergisting vanwege het agrarische karakter. Zoiets doe je niet in een stedelijke omgeving. Verbranding van snoeihout is ook voor de hand liggend en intensivering hiervan heeft ook onze instemming.

Wat de ChristenUnie betreft moeten we doen wat we kunnen op geschikte locaties:

• zoveel mogelijk boeren een kleine mestvergister,
• zoveel mogelijk boeren en bedrijven een zonnestroom installatie,
• zoveel mogelijk huishoudens een zonneboiler en een kleine PV-panelen installatie.
• Niet in het rapport, maar zeker ook mee te nemen  zijn kleine windturbines.

En waar het allemaal om schijnt te draaien: Grote windturbines kunnen beter aan de kust staan dan hier. Aan de kust waai het harder dan hier in Twente, net zo als zonnepanelen in de Sahara meer opleveren dan in Twente. Maar ondanks die lagere opbrengt dan in het ideale geval kunnen zonnepanelen en windturbines weldegelijk hier worden gebruikt.

Het is echter niet aan de gemeente, maar aan de ondernemers om te bepalen wat rendabel is.

• De ChristenUnie is dus niet tegen windmolens.

Nederland is bekend om z’n klompen en z’n molens. Dus waarom niet.

• De noodzaak van het doelen halen staat voor ons echter niet voorop.
• Een grote windturbine past ons inziens niet in de buurt van bewoning.
• En ook het uitzicht is ons veel waard.

Plaatsing op bijvoorbeeld een industrieterrein, is aannemelijker dan op het platte land. Daar is bovendien reeds infrastructuur in de vorm van elektriciteitskabels.

De rol van de gemeente Wierden.

• In de eerste plaats moet de gemeente Wierden zelf het voorbeeld geven.

Als het dan wat mag kosten zouden het gemeentehuis en overige gebouwen van de gemeente vol gelegd kunnen worden met zonnepanelen, zonneboilers, warmtepompen.

• Daarnaast is het nodig om bij nieuwbouw voorschriften te hanteren voor energiegebruik en opwekking.
• De gemeente zou leningen kunnen verstrekken tegen een lage rente voor ondernemers die investeren en na enkele jaren via de fiscus een groot deel van de investering terug kunnen krijgen. Een soort starterlening.
• De gemeente kan particulieren subsidie geven voor kleine installaties. Een paar honderd euro is voor veel mensen genoeg om de drempel te nemen. Essent doet dit bijvoorbeeld door boeren 1000 euro subsidie te geven bij aanschaf van zonnepanelen, mits ze dan overstappen op Essent als energieleverancier.
• De gemeente moet draagvlak zoeken of creëren voor bij voorbeeld mestvergisting en windmolens.
• Voor zonnepanelen is dit er al ruimschoots. Hier is voorlichting nodig dat het plaatsen ervan voor bedrijven rendabel is zonder subsidie.
• Ook particulieren moet worden verteld dat in het algemeen plaatsing kan geschieden zonder omgevingsvergunning. Een kleine subsidie zou helpen.